Medieoppsummering veke 21 2022

Ønsker du å få tilsendt medieoppsummeringane våre direkte på epost? Send ein epost til afa(a)eos-utvalget.no

Innstilling frå kontroll- og konstitusjonskomiteen om årsmeldinga til EOS-utvalet – Komiteen ber PST sletta registrering som tenesta ikkje ville sletta etter oppmoding frå utvalet

I merknadane til årsmeldinga for 2021 er det mellom anna interessant å merka seg at:

«Komiteen viser til at det ved handsaminga av EOS-utvalets årsmelding for 2020 vart presisert at EOS-lova er klår på at informasjonseigaren styrer graderinga av informasjonen i EOS-utvalets kontroll, men det er utvalet sjølv som vurderer om den graderte informasjonen er relevant for Stortingets kontroll, og formidlar han direkte til Stortinget.»
«Komiteen viser til at PST har sletta fem av registreringane. PST fastheldt at det var grunn til å registrera den sjette personen, og opplysningane er difor ikkje sletta. Komiteen viser til at føremålet med EOS-utvalets kontroll er å førebyggja at nokon sine rettar vert krenkte, og ber PST om å sletta opplysningane om den sjette personen, der utvalet har kritisert grunnlaget for registreringa.»
«Komiteen deler EOS-utvalets bekymring om at sakshandsamingstida i klareringssaker hos NSM på nesten alle område har gått opp i 2021 samanlikna med 2020. Komiteen føreset at NSM tar grep for å redusera sakshandsamingstida.»
«Komiteen viser til at utvalet òg har uttalt at departementet bør sjå på ordninga med særskilt oppnemnd advokat for personar som har fått opplysningar utelate frå grunngjevinga. Den ordninga har ikkje vorte nytta dei siste ti åra. Departementet har bede NSM om ei vurdering. Komiteen understrekar at ordninga er ein viktig rettstryggleiksgaranti for dei som treng sikkerheitsklarering. Difor er det viktig å finna ut kvifor ho ikkje vert nytta.»
Komiteen viser til at som følge av ei klage på SKM til utvalet vil Justis- og beredskapsdepartementet vurdera regelverket for autorisasjon av utanlandske borgarar. Komiteen støttar utvalet si oppfordring til departementet om å etablera reglar om grunngjeving, innsyn og klage i slike saker.
Komiteen merkar seg at administrasjonen og presidentskapet i Stortinget er unnatekne frå EOS-utvalets kontroll av klareringssaker.

Les heile innstillinga frå komiteen her

Særs interessant innstilling frå same komité om NIMs årsmelding

(Aftenposten) Flertall på Stortinget går kraftig ut mot eget kontrollorgan om klima. – Første gang det er blitt en så sterk konflikt mellom et av Stortingets organer og stortingsflertallet, sier lederen av kontrollkomiteen.

(Rett24) Kaller Stortingets NIM-kritikk «litt Trumpsk». Advokat Jon Wessel-Aas er blant flere som har reagert etter at Stortingets kontroll- og konstitusjonskomité i går rettet kritikk mot NIMs grunnlovsanalyse.

Les heile (den delte) innstillinga her

Les også innstillingar frå komiteen om årsmeldingar frå andre av Stortingets kontrollorgan:

Sivilombodet

Forsvarsombodet

Om PST-sjefens våpen

(VG) PST-sjef Hans Sverre Sjøvold beholdt landets høyeste sikkerhetsklarering, selv om han ble straffet for brudd på loven. Hvordan det skjedde, får hverken Stortinget eller offentligheten vite.

(VG) Justisdepartementet hemmeligholder Sjøvold-forklaring

(VG) Justisdepartementet hevder de ble informert om Hans Sverre Sjøvolds ulovlige våpen før han tiltrådte som PST-sjef i juni 2019. Så endrer de forklaring.

(VG) Justispolitiker om Sjøvold-saken: − Det er mye som stinker

(VG – leiar) Må få svar i Sjøvold-saken

(VG) En politiansatt fortalte om trusler og press da han nektet å ta imot daværende politimester Hans Sverre Sjøvolds ulovlige våpen. Spesialenheten henla saken. Nå ber justispolitiker Ingvild Wetrhus Thorsvik (V) Stortinget om en uavhengig gransking.

Langt intervju med ny assisterande PST-sjef

(Politiforum) Som nyansatt assisterende PST-sjef, får Hedvig Moe en nøkkelrolle i håndteringen av Ukraina-krigens konsekvenser. Det er ikke første gang hun kjemper mot russere.

FE-skandalen med nye oppsiktsvekkande vendingar

(Ritzau) Folketinget freder Hjort Frederiksen i lækagesag

(Danmarks Radio) Claus Hjort og advokat lægger sag i graven og forventer, Rigsadvokaten gør det samme

(Politiken – kommentar) Hjort-sagen er lukket, så nu kan den helt store spionsag begynde at rulle

(Politiken) Militær anklager rejser ny sigtelse i den store spionskandale – En sikkerhedschef i Forsvarets Efterretningstjeneste riskerer fængsel for dokumentfalsk og pligtforsømmelse i sagen

(Jyllands-Posten) Enigt kontroludvalg med efterretningstjenesterne advarer: Vi er mere et orienteringsudvalg

(Ritzau) Forsker efter politikeropråb: Styrk kontrollen med PET og FE

(Altinget – kronikk) FE-sagen viser, at vi har et problem med sammenblanding af politik og anklagemyndighed. Hverken Sverige eller Norge har samme problem. Danmark bør bringe det til ophør, skriver professor i strafferet Jørn Vestergaard.

Reaksjonar på at Sverige og Finland vil inn i NATO

(NRK) Her er Erdogans kravliste til Sveriges Nato-medlemskap

(VG) Russland om svensk og finsk Nato-medlemskap: Vil ruste opp i nord

(DN – kommentar) Et finsk og svensk Nato-medlemskap vil bli møtt med ekstra entusiasme i Estland, Latvia og Litauen.

(NUPI – policy brief) Finland og Sverige inn i NATO? Veien dit og konsekvenser.

(Dagbladet) Rødt vil stemme mot at nabolandene våre skal få bli medlemmer av Nato når saken skal behandles i Stortinget.

(NTB) Russland kutter gassen til Finland

Om Noregs nye forsvarsavtale med USA

(VG) Et bredt flertall på Stortinget stiller seg bak den kontroversielle nye forsvarsavtalen med USA

(Klassekampen) Den nye forsvarsavtalen med USA åpner for at amerikanerne kan bygge små samfunn innenfor gjerdene av en norsk militærleir. Regjeringen står fast på at dette ikke er amerikanske baser på norsk jord.

(Regjeringen) Svar på spørsmål frå utanriksministeren frå Raudt-representant om denne avtalen

Interessant spørsmål frå Raudt-representant Marie Sneve Martinussen i Stortinget om kva denne avtalen kan få konsekvensar for kontrollorgan – inkludert EOS-utvalet. Les spørsmålet og svaret frå utanriksminister Anniken Huitfeldt her

Om Russlands invasjon av Ukraina

(New York Times) New Evidence Shows How Russian Soldiers Executed Men in Bucha

(NTB) Boris Bondarev, Russlands ambassadør til FNs Genève-kontor, trekker seg i protest mot krigen i Ukraina og langer ut mot Kreml.

(Spiegel) Zahlreiche Neonazis kämpfen in der Ukraine für Russland

(BBC) Ukraine: The spy war within the war

(E24 – kommentar av Torbjørn Røe Isaksen) Butikkhyllene i Moskva er fulle og pengene renner inn. Har Putin bedre kort på hånden enn vi trodde?

(Information) Er neutralitetens tid ved at rinde ud? Selv i Schweiz er det mangeårige princip nu til discussion

(Euractiv) Austria’s neutrality in the spotlight after Sweden-Finland NATO bid

Korleis invasjonen påverkar Noreg

(NRK) I januar rauk ein viktig undersjøisk kabel. Russiske yachtar langs kysten kan avsløre korleis Putin tenker seg å føre krig gjennom Noreg, seier analytikar.

(VG) Norge sender artilleri til Ukraina

(NTB) Krigen i Ukraina har ført til at motsetninger bobler til overflaten i den russiske gruvebyen Barentsburg og ellers på Svalbard.